Hittestress bij koeien en het effect op het ongeboren kalf

Hittestress bij koeien kan verschillende, soms zeer ernstige gevolgen hebben. Denk aan een daling van de droge stof opname, dunne mest, lagere melkproductie en, in het meest extreme geval, sterfte. Het is dus van groot belang om de juiste maatregelen te nemen tegen de gevolgen van hittestress.

Zorg in elk geval voor goede ventilatie in de stal en schoon en voldoende drinkwater op een koele plaats. Dit is essentieel om de gezondheid en productiviteit van je melkvee op peil te houden. Maar tijdens hete dagen is er meer nodig. Denk bijvoorbeeld aan het aanpassen van het droogstandsrantsoen. Verderop in dit blog gaan we hier dieper op in.

Maar eerst: wat gebeurt er precies bij hittestress?

Om hittestress bij koeien te bepalen is de temperatuur - en om precies te zijn de temperatuur-luchtvochtigheidsindex (THI) - de meest gebruikte indicator. In een rapport van de Wageningen Universiteit (WUR), gepubliceerd in 2018, zien we dat de negatieve effecten over het algemeen starten bij een THI tussen 60 en 70. Voor dit rapport deed de WUR onderzoek naar hittestress bij melkvee tijdens de weidegang in gematigde klimaatstreken.

Het rapport laat zien dat de opname van ruwvoer bij melkkoeien begint te dalen bij een THI van circa 55 tot 60. Vanaf een THI van 76 verschuift de benutting van vet naar koolhydraten in het rantsoen. De wateropname stijgt vanaf een THI van 35 lineair.

Ook geldt: hoe hoger de THI, hoe groter de daling in melkproductie en melkgehalten. Melkkoeien met de hoogste melkproductie per dag ondervinden de grootste daling, en vaarzen zijn nog gevoeliger dan koeien vanaf de tweede of derde lactatie.

Conclusie: hittestress kost geld.

De kosten van hittestress bij koeien

De financiële gevolgen van hittestress bij melkkoeien verschillen uiteraard per melkveebedrijf. Voor de kostenberekeningen is Nederland als voorbeeld genomen in het rapport van de WUR.

Hittestress bij koeien kost gemiddeld € 3.000 bij weinig warme dagen. Bij veel warme dagen kan dit oplopen tot wel € 5.600. In dit voorbeeld gaan we uit van een melkveebedrijf met 100 melkkoeien en een melkproductie van 8.500 kg melk per koe. Dit melkveebedrijf heeft door hittestress minder melkopbrengsten én meer kosten. Daarbij zijn de effecten voor de lange termijn niet meegenomen in de berekeningen.

De grootste kostenpost is de verminderde melkopbrengst. Door de hittestress daalt de melkproductie tot wel -12%. Het vetgehalte in de melk kan dalen tot -16%, het eiwitgehalte tot -17%.

Het effect van hittestress bij droge koeien op het ongeboren kalf

Naast de gezondheidsgevolgen voor koeien en financiële gevolgen voor de melkveehouder zijn er nog de gevolgen voor het ongeboren kalf. Wanneer droge koeien last hebben van hittestress, is dit van invloed op de ontwikkeling van de uier en placenta. Niet alleen de koe heeft hier last van; ook kan de levensproductie van het ongeboren kalf hier hinder van ondervinden.

Dat zit zo: voor de ontwikkeling van het kalf, de kwaliteit van de eicellen en de weerstand is glucose van groot belang. De ontwikkeling en het herstel van uierweefsel is ook glucose-gedreven. Wanneer de koe tijdens hittestress extra glucose gebruikt om koel te blijven, gaat dat dus onder meer ten koste van de ontwikkeling en de weerstand van het kalf.

Kalveren die tijdens de dracht hittestress hebben ervaren zijn vaak vatbaarder voor infecties, zijn minder vruchtbaar en produceren minder melk. Dat komt doordat de hittestress de stofwisseling en genexpressie in het latere leven van het kalf beïnvloedt. Conclusie is dat de genetica van een ongeboren kalf met hittestress anders ‘geprogrammeerd’ wordt dan die van een ongeboren kalf zonder hittestress.

Gelukkig zijn de nadelige gevolgen van hittestress te beperken met de juiste maatregelen.

Haal meer kracht uit je ruwvoer

Het verteren van ruwvoer zorgt voor warmte. Daarom daalt de opname van ruwvoer tijdens warme dagen. Het gevolg daarvan is dat de krachtvoeropname in verhouding stijgt. Pensverzuring en klauwproblemen liggen hierdoor op de loer.

Om dit te voorkomen is het noodzakelijk om de vertering te ondersteunen. Dat kan door de pH in de pens langdurig te stabiliseren, waardoor de koe in staat is meer eiwit en energie te benutten uit het ruwvoer en gras.

Om te voorkomen dat de “motor” - de pens - verstopt raakt, is het van essentieel belang om de pens van de koe power te geven en de juiste “smeerolie” te gebruiken. De koe krijgt immers meer dan 70% van de energie geleverd via vetzuren vanuit de pens. Je geeft de pens van je koeien power met pHom Norway, een natuurlijk product op basis van plantaardige en arctische mineralen. 24 uur per dag, 365 dagen per jaar. pHom Norway werkt pH gestuurd, voor elke koe, op elk moment van de dag.

Hoe werkt pHom Norway?

De plantaardige en arctische mineralen in pHom Norway worden rechtstreeks geoogst uit de fjorden van Noorwegen. Zodra de pH in de pens van de koe richting verzuring daalt beginnen deze mineralen te reageren. Ze herstellen dan het evenwicht in de pens. Tegelijkertijd neemt de penswand de mineralen op en worden daarmee de buffermengsels en traditionele pensbuffers, zoals het chemisch geproduceerde natriumbicarbonaat vervangen. Ook krijt bijvoeren hoeft niet meer. Kortom: met pHom Norway zorg je ook voor meer ruimte in je rantsoen.

Dit is het resultaat dat je behaalt met 80 - 100 gram per koe per dag pHom Norway:

> meer melk met optimale gehaltes vet en eiwit;

> meer rendement per kilo DS-opname;

> ondersteunt de fermentatie van energie en vezels;

> werkt voor iedere herkauwer en elk rantsoen, 365 dagen per jaar!

pHom Norway dosering voor kalveren

Voor kalveren is de dosering 20 - 30 gram per kalf per dag. De voordelen:

> ondersteunt dagelijkse groei en ontwikkeling

> ondersteunt de ontwikkeling van de pens

pHom Norway uitproberen? Meld je aan voor ons 5-stappenplan

Wij hebben een 5-stappenplan ontwikkeld voor melkveehouders die meer kracht uit eigen ruwvoer willen halen. Dit stappenplan helpt je ook bij warm weer je prestaties op peil te houden.

Lees hier meer over pHom Norway en het 5-stappenplan!